استاندارد ملی در فصل دوم به ارائه تعاریف از واژه ها و اصطلاحات مورد استفاده در استاندارد می پردازد . در این فصل واژه ها و اصطلاحات زیر شرح داده شده است :
بیمار و بیمار اورژانس ،آمبولانس ،انواع آمبولانس ،وزن خالص خودرو، وزن مجازناخالص خودر، ظرفیت بارگذاری ،سامانه تثبیت و سامانه نگهدارنده
متن استاندارد :
" 1-1-3
بیمار
شخصی است که در شرایطی قراردارد که نیاز به مراقبت پزشکی و یا /حمل و نقل مناسب به وسیله افراد آموزش دیده به مراکز درمانی را دارد .
2-1-3
بیمار اورژانس
بیماری است که به علت بیماری ، جراحت یا سایر شرایط ، زندگی او در معرض خطر فوری یا تهدید کننده قرار دارد ، مگر این امکان درمان و/یا پایش اورژانسی و حمل و نقل به مراکز درمانی و تشخیص پزشکی فراهم گردد .
2-3
آمبولانس
خودرویی که امکان حضور حداقل دو نفر افراد آموزش دیده در فعالیت مرتبط جهت مراقبت و حمل و نقل یک بیمار بر روی برانکار در آن وجود داشته یاشد .
3-3
انواع آمبولانس
1-3-3
آمبولانس جهت حمل و نقل بیمار (نوع A )
آمبولانس که جهت حمل و نقل بیماران غیر اورژانسی طراحی و تجهیز شده است .
دو نوع آمبولانس حمل ونقل وجود دارد .
نوع A1: مناسب برای حمل و نقل یک بیمار (روی برانکار )
نوع A2 : مناسب برای حمل و نقل یک یا چند بیمار (روی برانکار و /یا صندلی یا نیمکت )
2-3-3
آمبولانس اورژانس (نوع B )
آمبولانسی که جهت حمل و نقل ، درمان های اولیه و پایش بیمارن طراحی و تجهیز شده است .
3-3-3
واحد سیار مراقبت های ویژه (نوع C)
آمبولانس که جهت حمب و نقل ، درمان های پیشرفته و پایش بیماران طراحی و تجهیز شده است .
4-3
وزن خالص خودرو
وزن بدون بارگذاری
وزن خودرو مطابق با استاندارد شماره 6924 سال 1382 برای آمبولانس شامل وزن راننده که 75 کیلوگرم در نظر گرفته شده و کلیه تجهیزات ثابت را می گویند.
یادآوری- وزن خالص خودرو شامل تجهیزات دستی ،بهداشتی و پزشکی و فنی نمی باشد .
5-3
وزن مجاز ناخالص خودرو
وزن مجاز کلی
وزن خودرو شامل وزن خالص خودرو ، تجهیزات بهداشتی ،پزشکی و فنی ، وزن سرنشینان که 75 کیلوگرم به ازای هر نفر در نظر گرفته شده له انضمام وزن افراد ذخیره می باشد .
یاد آوری -وزن مجاز ناخالص خودرو باید توسط تولیدکننده شاسی خودرو مطابق با دستورالعمل 70/156/EEC تعیین شود.
6-3
ظرفیت بارگذاری
به تفاوت بین وزن خالص و ناخالص خودرو گفته می شود .
یادآواری- این مقدار نشاندهنده وزن توزیع شده روی آمبولانس به طوری که از بار مجاز هر محور فراتر نرود ، می باشد .
7-3
سامانه تثبیت
سیستم یا وسیله جهت ایجاد ثبات دائمی وسایل یا سایر تجهیزات پزشکی داخل آمبولانس را گویند.
8-3 سامانه نگهدارنده
قفسه یا سایر وسایل واسطه ای به کار رفته جهت ایمنی اقلام ، وسایل یا تجهیزات پزشکی متحرک یا قابل حمل خودرو که بدون استفاده از ابزار از سامانه نگهدارنده قابل جداشدن باشند. "
همانطور که در قسمت قبل توضیح داده شد متن استاندارد ملی چهارچوب فنی و ایمنی تجهیز آمبولانس را مشخص می کند ، لذا تعاریف هر واژه بار معنایی الزام آوری دارد . به عنوان نمونه به تعریف آمبولانس نوع A توجه نمایید که این آمبولانس را صرفا جهت حمل بیمار غیر اورژانسی معرفی میکند و طبق تعریف حمل بیمار دچار حمله قلبی با این نوع آمبولانس ، به علت فراهم نبودن امکانات درمانی غیرقابل قبول است .
استاندارد ملی 4374 ، استاندارد الزامی است و اجرای آن توصیه نیست، بلکه باید است .
در این قسمت شاید توضیح اضافه برای واژه های ذکر شده ، امری زائد به نظر آید ، اما هدف جلب توجه خواننده به بار معنایی هر واژه است تا به بهبود کیفیت ارائه خدمات درمانی با آمبولانس به منظور ارتقا کیفیت این خدمات و کمک به انتخاب درست نوع آمبولانس با در نظر گرفتن ریسکهای ماموریت تعریف شده برای آن، کمک شود .
انواع آمبولانس با توجه به تعریف ماموریت قابل اجرا در متن استاندارد از یکدیگر تفکیک شده اند و در ادامه استاندارد به شرح ویژگی های هر نوع از نظر ابعادی ، فنی و تجهیزات ضروری پرداخته شده است . باید توجه کرد که استاندارد به حداقلهای الزامی هر ویژگی می پردازد وارتقا کیفی ، فنی و تجهیزاتی از نظر استاندارد بلامانع است.
در تعاریف عنوان شده اولین واژه ای که باید به آن توجه نمود ، بیمارو انواع بیمار است که نوع آمبولانس مورد نیاز برای مصرف کننده را به روشنی مشخص می کند .
از لحاظ فنی تفکیک انواع آمبولانس از ساده ترین نوع که ویژه حمل بیماران غیر اورژانسی است تا مجهزترین نوع که به منظور ارائه درمانهای پیشرفته به ترتیب ذیل می باشد :
ارائه تعاریف مربوط به وزن مجاز و ظرفیت بارگیری شاید در نگاه اول نکته مرتبط با خدمات درمانی نداشته باشد و تعریف فنی برای خودرو پایه به نظر آید .
اما نکته اینجاست که رعایت الزامات عنوان شده برای این ویژگی های در سلامت بیمار در حال انتقال موثر است . ظرفیت بارگیری خودرو از این منظر اهمیت دارد که سیستم تعلیق خودرو(کمک فنرها) مورد استفاده براساس ظرفیت بارگیری خودرو که خود متغییری از وزن خالص و ناخالص خودرو می باشد ، طراحی شده است . اگر ظرفیت بارگیری خودرو مورد استفاده بسیار بالاتر از حدود تعریف شده باشد ، سیستم تعلیق خودرو عملکرد خوبی نداشته و تمام تکانها و ضربه حاصل از پستی و بلندی های مسیر حرکت به بیمار منتقل شده و امکان صدمه به بیمار بر اثر این ضربه ها افزایش می یابد .
فرض کنید یک کامیونت با ظرفیت بارگیری 5 تن به آمبولانس تبدیل شود . سیستم تعلیق این خودرو برای تحمل وزن 5 تن وزن به جز وزن خالص خودرو طراحی شده ، در این حالت کوچکترین پستی یا بلندی جاده باعث ایجاد ضربه می گردد. حال تصور کنید بیماری با ضایعه نخاعی در این آمبولانس قراردارد که ثابت سازی وی در هنگام انتقال برای جلوگیری از آسیب نخاعی (ویا جلوگیری از افزایش صدمات حاصل از ضایعه ایجاد شده ) مهمترین اقدام درمانیست . در این حالت عبور خودرو از کوچکترین ناهمواری در مسیر سبب ضربه به بیمار می گردد و ممکن است انتقال بیمار به جای آنکه اقدامی درمانی برای او باشد ، خود به اقدامی آسیب رسان به سلامتی وی تبدیل می گردد .
تعاریف پایه اصلی هر استانداردی است و عدم شناخت واژه ها ما را در استفاده از استانداردها به عنوان ابزار ارتقا کیفی ، به مسیر اشتباهی رهنمون می سازد .
بگذارید مثال دیگری بزنیم و در پاسخ به سوالات این مثال تمام اطلاعات قبلی خود از آمبولانس ها را فراموش کرده و تنها از تعاریف عنوان شده در این فصل استاندارد استفاده نماییم :
یک پروژه عمرانی قصد تهیه یک دستگاه آمبولانس را دارد . ریسکهای موجود در این پروژه عبارتند از سقوط از ارتفاع ، سقوط کالاهایی ساختمانی از جرثقیل ، زمین خوردن پرسنل به علت ناهمواری کارگاه ساختمانی و ریسکهای معمول سلامتی در هر محیط کاری هستند .
حالا با توجه به تعاریف بالا نوع بیماران احتمالی این پروژه را مشخص می کنیم .
سقوط از ارتفاع می تواند باعث ایجاد ضایعه نخاعی و ضربه مغزی شود . پس بیماران احتمالی بیماران اورژانسی هستند . براساس تعریف نوع آمبولانس، نمی تواند نوع A باشد و آمبولانس باید از نوع B یا C شود .
شاید با توجه به مثالهای عنوان شده ، این سوال پیش آید که اصلا کاربرد آمبولانس نوع A چیست ؟ با توجه به تعریف آمبولانس نوع A ویژه حمل بیماران غیر اورژانسی است و در حوادث و سوانح بیماران احتمالی اغلب بیماران اورژانسی هستند . با یک مثال کارکرد آمبولانس نوع A بهتر شرح می دهیم .
فرض کنید شخصی بر اثر سانحه دچار شکستگی لگن و پا شده است و پا و لگن وی باید بعد از عمل جراحی به مدت 30 روز در گچ باشد . بیمار با نظر پزشک پس از مدت یک هفته بیمارستان مرخص می شود و باید هر هفته برای کنترل وضعیت درمانی به بیمارستان مراجعه کند . پس بیمار از بیمار اورژانسی با گذارندن مراحل اولیه درمان به بیمار غیر اورژانسی بهبود یافته است .
انتقال این بیمار بدون تجهیزات و کمک افراد آموزش دیده می توان به روند بهبود وی لطمه زده و یا به طور بدبینانه آسیب جدیدی به وی برساند . پس باید برای انتقال این بیمار از آمبولانس استفاده شود و با توجه به شرایط غیر اورژانسی بیمار بهینه ترین نوع آمبولانس برای وی ، آمبولانس نوع A می باشد .
سامانه نگهدارنده شاید بدون توجه به تعریف عنوان شده در ابتدا تنها تداعی کننده نگدارنده های تجهیزات پزشکی باشند اما همانطور که در مقاله نگهدارنده (هولدر) 10g به طور کلی شرح داده شد، تقریبا تمام اجزای آمبولانس مانند صندلی پرستار ، قفسه ها و ..... از جمله نگهدارنده(هولدر)های تجهیزات پزشکی را در برمی گیرد . که شاید مغفول واقع شده باشد.
تعاریف واژه های ساده اند و در عین سادگی سنگ بنا و پایه اصلی مفاهیم پیچیده و پر اهمیتی هستند . مانند چهار عمل اصلی در ریاضی که 4=2+2 شروع می شوند و به معادلات پیشرفته ای در علوم مختلف تبدیل می گردند .